แม้อาการเจ็บตึงตามกล้ามเนื้อจะดูเหมือนเรื่องเล็กน้อยสำหรับหลายคน แต่แท้จริงแล้ว “กล้ามเนื้ออักเสบ” อาจเป็นสัญญาณเตือนถึงปัญหาการใช้งานผิดปกติของร่างกายที่หากปล่อยไว้โดยไม่ดูแล อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่ยากต่อการรักษาได้ในระยะยาว
กล้ามเนื้ออักเสบเกิดจากอะไร ?
กล้ามเนื้ออักเสบ (Myositis) โดยทั่วไปมักเกิดจากการใช้งานกล้ามเนื้อเกินขีดจำกัด เช่น การยกของหนักผิดท่า การนั่งทำงานในท่าเดิมนานเกินไป การเล่นกีฬาหักโหม หรือแม้กระทั่งท่าทางการเดิน การยืน ที่ไม่เหมาะสมในชีวิตประจำวัน นอกจากนี้ในบางกรณี กล้ามเนื้ออักเสบอาจสัมพันธ์กับโรคกล้ามเนื้ออักเสบจากภูมิคุ้มกัน (เช่น Polymyositis, Dermatomyositis) ซึ่งต้องการการวินิจฉัยเฉพาะทางเพิ่มเติม
อาการที่ไม่ควรมองข้าม
แม้อาการของกล้ามเนื้ออักเสบในระยะเริ่มต้นจะดูไม่รุนแรง แต่หากพบสัญญาณเหล่านี้ ควรรีบปรึกษาแพทย์:
- ปวด ตึง หรือกดเจ็บเฉพาะจุด แม้ไม่ได้เคลื่อนไหว
- กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง โดยเฉพาะหลังตื่นนอนหรือนั่งอยู่กับที่นาน ๆ
- เคลื่อนไหวได้จำกัด เช่น เอี้ยวตัวไม่ได้ ยกแขนไม่สุด
- อาการปวดลาม ไปยังบริเวณข้างเคียง เช่น ปวดคอแล้วร้าวลงไหล่
- อ่อนแรงกล้ามเนื้อ หรือเหนื่อยล้าง่ายกว่าปกติ
หากปล่อยให้อาการเหล่านี้เรื้อรัง อาจนำไปสู่ปัญหาสะสม เช่น เส้นเอ็นอักเสบ หมอนรองกระดูกเสื่อม หรือแม้แต่การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างร่างกายที่ถาวรได้
การรักษากล้ามเนื้ออักเสบอย่างเหมาะสม
แนวทางการดูแลรักษาจะขึ้นอยู่กับความรุนแรงและสาเหตุของอาการ แต่โดยหลักทั่วไปประกอบด้วย:
- พักการใช้งานกล้ามเนื้อในช่วงที่มีการอักเสบเฉียบพลัน หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่กระตุ้นอาการปวด
- การใช้ความเย็นหรือความร้อน ตามช่วงเวลา เช่น ใช้น้ำแข็งประคบในช่วง 48 ชั่วโมงแรก เพื่อลดการอักเสบ แล้วค่อยเปลี่ยนเป็นประคบร้อนเพื่อลดการตึงกล้ามเนื้อ
- การทำกายภาพบำบัด เพื่อฟื้นฟูความแข็งแรงและความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้ออย่างถูกวิธี
- การปรับท่าทางการใช้งานในชีวิตประจำวัน เช่น การจัดท่านั่ง การวางตำแหน่งหน้าจอคอมพิวเตอร์ หรือการเลือกเก้าอี้ให้เหมาะสม
- การรักษาด้วยยา ในบางกรณีอาจจำเป็นต้องใช้ยาต้านการอักเสบเพื่อควบคุมอาการเฉียบพลัน
- การตรวจประเมินเพิ่มเติม เช่น การทำ Ultrasound หรือ MRI เพื่อตรวจหาความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นกับเส้นเอ็นหรือเนื้อเยื่อรอบ ๆ
การฟื้นฟูที่ถูกต้องตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้กล้ามเนื้อกลับมาแข็งแรง ลดความเสี่ยงของการกลับมาเป็นซ้ำ และป้องกันโรคแทรกซ้อนในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ป้องกันไว้ดีกว่าแก้ไข
แม้กล้ามเนื้ออักเสบจะสามารถรักษาได้ แต่การป้องกันยังคงเป็นแนวทางที่ดีที่สุด โดยมีเคล็ดลับดังนี้:
- ยืดเหยียดกล้ามเนื้อก่อนและหลังการออกกำลังกาย
- หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่เกินกำลังตัวเอง
- ปรับท่าทางการทำงานและการใช้ชีวิตประจำวันให้เหมาะสม
- เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อผ่านการออกกำลังกายที่ปลอดภัยและสม่ำเสมอ
- ให้ความสำคัญกับการพักผ่อนและการฟื้นตัวของร่างกาย
กล้ามเนื้ออักเสบอาจดูเหมือนเรื่องเล็กในช่วงแรก แต่หากไม่ดูแลอย่างเหมาะสม อาจกลายเป็นปัญหาใหญ่ที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตได้ในระยะยาว ดังนั้น หากเริ่มมีอาการผิดปกติ อย่าละเลยสัญญาณจากร่างกาย และควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการประเมินและดูแลอย่างถูกต้องตั้งแต่เนิ่น ๆ
