หนึ่งในปัญหาที่เจ้าของแบรนด์สินค้าหลายคนต้องเจอเมื่อใช้บริการรับขึ้นรูปพลาสติก คือ “สีเพี้ยน” หรือสีที่ออกมาไม่ตรงตามที่ระบุไว้ในสเปก ทั้งที่ตอนขึ้นต้นสั่งสีแดงสด แต่พอได้ของกลับออกมาเป็นแดงอมส้ม หรือสีขาวที่ควรจะดูคลีนสะอาด กลับมีโทนเหลืองแทรกแบบไม่น่าพอใจ ปัญหานี้ไม่ใช่แค่เรื่องความสวยงาม แต่ยังอาจกระทบต่อภาพลักษณ์แบรนด์ ความน่าเชื่อถือ และความต่อเนื่องของการผลิตในเชิงอุตสาหกรรม
แล้วเราจะลดความเสี่ยงจากสีเพี้ยนในกระบวนการขึ้นรูปพลาสติกได้อย่างไร ? นี่คือคำแนะนำที่ควรรู้ก่อนตัดสินใจใช้บริการโรงงานหรือผู้ให้บริการรับขึ้นรูปพลาสติก
- ระบุรหัสสีให้ชัดเจนตามมาตรฐานอุตสาหกรรม
สิ่งแรกที่ควรทำคือการหลีกเลี่ยงคำบอกเล่าสีแบบกำกวม เช่น “เขียวมิ้นต์” หรือ “น้ำเงินอมม่วง” แล้วเปลี่ยนมาใช้รหัสสีมาตรฐาน เช่น
- Pantone Matching System (PMS) สำหรับการอ้างอิงสีที่มีการควบคุมแม่นยำ
- RAL Color System ที่ใช้ในงานอุตสาหกรรมในยุโรป
- หรือ รหัส Masterbatch ที่โรงงานสามารถนำไปสั่งผสมสีเม็ดพลาสติกได้อย่างตรงตามสูตร
การระบุรหัสสีที่เป็นระบบจะช่วยลดความคลาดเคลื่อนระหว่างฝั่งลูกค้าและฝั่งผู้ให้บริการรับขึ้นรูปพลาสติก
- เลือกเม็ดพลาสติกให้เหมาะกับการใช้งานและการใส่สี
เม็ดพลาสติกแต่ละประเภทตอบสนองต่อการผสมสีไม่เหมือนกัน เช่น
- PP (Polypropylene) มีความโปร่งแสงบางส่วน ทำให้สีอาจดูซีดลงเล็กน้อย
- ABS มีคุณสมบัติด้านการกระจายสีที่ดีมาก สีออกมาชัด
- PET มีลักษณะใสแบบขวดน้ำ หากต้องการให้สีเข้ม ต้องใช้เม็ดสีที่เข้มพิเศษ
นอกจากนี้ยังต้องดูว่าผลิตภัณฑ์ใช้ภายนอกหรือภายใน หากใช้ภายนอกควรเลือกเม็ดสีที่มีสารป้องกัน UV เพื่อป้องกันการซีดจางเมื่อโดนแดด
- ตรวจสอบระบบผสมสีของโรงงาน
ปัจจัยที่ทำให้สีเพี้ยนมักเกิดจากการชั่งตวงสีไม่แม่นยำ หรือการผสมสีไม่สม่ำเสมอ โดยเฉพาะในกระบวนการ Injection Molding ที่อุณหภูมิสูงอาจทำให้เม็ดสีบางชนิดเสื่อมคุณภาพได้ หากโรงงานไม่มีเครื่อง Color Mixer หรือระบบ Gravimetric Dosing ที่แม่นยำ สีอาจเพี้ยนได้แม้ใส่สูตรเดียวกัน
ควรสอบถามว่าโรงงานผู้ให้บริการรับขึ้นรูปพลาสติกว่าใช้วิธีการผสมสีแบบ Manual หรือใช้เครื่องจักรอัตโนมัติ และมีระบบควบคุมคุณภาพอย่างไร
- ทดลองขึ้นรูป (Trial Mold) ก่อนผลิตจริงเสมอ
หากเป็นการผลิตล็อตใหญ่ หรือเป็นสินค้าที่มีภาพลักษณ์สำคัญ เช่น ชิ้นส่วนตกแต่งภายนอก, เคสอิเล็กทรอนิกส์ หรือบรรจุภัณฑ์แบรนด์หรู ควรขอให้โรงงานรับขึ้นรูปพลาสติกทำ Trial Mold หรือผลิตตัวอย่างก่อนเสมอ เพื่อดูว่าสีที่ได้หลังขึ้นรูปนั้นตรงกับความต้องการหรือไม่ เพราะบางครั้งแม้เม็ดสีจะตรง แต่เมื่อผ่านความร้อนและแรงดัน สีอาจเปลี่ยนเล็กน้อย
- อย่ามองข้ามการสะสมสีเก่าในเครื่องจักร
สีเพี้ยนอาจไม่ได้เกิดจากเม็ดสีใหม่อย่างเดียว แต่อาจเกิดจาก เศษสีเก่า (Color Residue) ที่ตกค้างในถังฉีดหรือหัวดายของเครื่องจักร โดยเฉพาะในโรงงานที่รับผลิตงานสีหลากหลายแบบเปลี่ยนบ่อย
ควรเลือกโรงงานที่มีระบบทำความสะอาดเครื่องจักร (Purging Process) ระหว่างการเปลี่ยนสี และมีแผนการบำรุงรักษาที่สม่ำเสมอ
- ทำเอกสารควบคุมคุณภาพสี (Color Approval Sheet)
เพื่อให้เกิดการตรวจสอบในแต่ละล็อตอย่างเป็นระบบ ควรมีเอกสาร Color Approval Sheet ที่ระบุตัวอย่างสีมาตรฐาน (Master Sample) สำหรับเปรียบเทียบกับสินค้าแต่ละล็อต พร้อมระบุความคลาดเคลื่อนที่ยอมรับได้ (Color Tolerance)
หากโรงงานไม่มีระบบนี้ อาจเป็นสัญญาณเตือนว่ากระบวนการควบคุมคุณภาพยังไม่เข้มงวดพอ
การขึ้นรูปพลาสติกให้ได้สีตรงตามต้องการไม่ใช่แค่เรื่องของเม็ดสีที่เลือกเท่านั้น แต่ยังเกี่ยวข้องกับการเลือกเม็ดพลาสติกที่เหมาะสม, ระบบการผสมสี, เครื่องจักร, ขั้นตอนควบคุมคุณภาพ และการสื่อสารระหว่างลูกค้า-ผู้ให้บริการรับขึ้นรูปพลาสติกอย่างแม่นยำ
