อายุที่เพิ่มขึ้นมักมาพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย โดยเฉพาะกระดูกและข้อต่าง ๆ ที่มีบทบาทสำคัญต่อการเคลื่อนไหว ด้วยเหตุนี้ ปัญหาข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุจึงเป็นเรื่องที่พบได้บ่อย ซึ่งนอกจากจะส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันแล้ว ยังสร้างความเจ็บปวดและลดคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยอีกด้วย บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ สาเหตุที่ทำให้เกิด และวิธีการรักษาที่เหมาะสม
สาเหตุของข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ
ทำความรู้จักเกี่ยวกับข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ ก่อนไปรู้ถึงวิธีการรักษา
- การเสื่อมตามวัย
ข้อเข่าเป็นส่วนหนึ่งของร่างกายที่ต้องรับน้ำหนักตัวและการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง เมื่ออายุเพิ่มขึ้น กระดูกอ่อนบริเวณข้อเข่าจะเริ่มเสื่อมสภาพ ทำให้เกิดการเสียดสีระหว่างกระดูกจนเป็นเหตุให้เกิดความเจ็บปวด - พฤติกรรมที่ทำให้ข้อเข่าเสื่อมเร็วขึ้น
- การใช้งานข้อเข่ามากเกินไป เช่น การนั่งพับเพียบ คุกเข่า หรือนั่งขัดสมาธิเป็นเวลานาน
- การยกของหนักเป็นประจำ หรือการออกกำลังกายที่ส่งผลกระทบต่อข้อเข่าโดยตรง เช่น การวิ่งบนพื้นที่แข็ง
- น้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน
ผู้ที่มีน้ำหนักตัวเกินจะเพิ่มแรงกดที่ข้อเข่า ทำให้ข้อเข่าต้องทำงานหนักขึ้นและเสื่อมสภาพเร็วกว่าปกติ - โรคหรืออาการทางพันธุกรรม
โรคข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุบางกรณีอาจเกี่ยวข้องกับพันธุกรรม หรือโรคประจำตัว เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
ข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ ต้องรักษาอย่างไร ?
ข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ ต้องรักษา ด้วยวิธีการเหล่านี้
- การดูแลตนเอง
- การควบคุมน้ำหนัก: การลดน้ำหนักช่วยลดแรงกดที่ข้อเข่า และลดความเจ็บปวดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- การออกกำลังกายเบา ๆ: เช่น การเดิน การว่ายน้ำ หรือโยคะ ที่ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าให้แข็งแรง
- การใช้ยาและอาหารเสริม
แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ยาแก้ปวดหรือยาอักเสบในกรณีที่อาการรุนแรง นอกจากนี้ อาหารเสริมกลุ่มคอลลาเจนหรือกลูโคซามีนก็มีบทบาทในการฟื้นฟูกระดูกอ่อน - การทำกายภาพบำบัด
การทำกายภาพบำบัดช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของข้อเข่า ลดอาการตึง และเสริมสร้างกล้ามเนื้อ - การฉีดน้ำเลี้ยงข้อเทียม
ในกรณีที่ข้อเข่าเสื่อมรุนแรง แพทย์อาจใช้วิธีฉีดน้ำเลี้ยงข้อเทียมเพื่อเพิ่มความหล่อลื่นระหว่างข้อเข่า - การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า
หากวิธีการรักษาเบื้องต้นไม่ได้ผล การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมจะเป็นทางเลือกสุดท้าย เพื่อคืนคุณภาพชีวิตให้ผู้ป่วยสามารถเดินหรือเคลื่อนไหวได้ปกติอีกครั้ง
การป้องกันข้อเข่าเสื่อม
ข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ หากไม่อยากรักษา ควรรีบหาทางป้องกันอย่างรวดเร็วที่สุด
- หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ทำให้ข้อเข่ารับน้ำหนักมากเกินไป เช่น การนั่งพับเพียบหรือขัดสมาธิ
- รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดีสูง เพื่อเสริมสร้างกระดูกให้แข็งแรง
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอในรูปแบบที่เหมาะสมกับอายุ
ข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ ควรรีบรักษา เพราะเป็นปัญหาสุขภาพที่หลีกเลี่ยงได้ยาก แต่สามารถบรรเทาและป้องกันได้หากดูแลสุขภาพอย่างเหมาะสม การปฏิบัติตามคำแนะนำและปรึกษาแพทย์อย่างต่อเนื่องจะช่วยให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและลดผลกระทบจากอาการข้อเข่าเสื่อมได้อย่างยั่งยืน
